سنت‎گرایان ایدئولوژیک و سیاستگذاری فرهنگی (مورد مطالعه: رویکرد مهدی نصیری)

نویسنده

چکیده مقاله:

جریان سنت‎گرایان ایدئولوژیک پس از انقلاب و از درون جدال‎های فکری دهه‎ی هفتاد درباره مدرنیته، مفهوم‎سازی الگوی توسعه و عملی کردن نظریه‎های بومی سربرآورد و زمینه برای طرح بیشتر مسئله تقابل سنت و مدرنیته فراهم شد. مهدی نصیری به‎عنوان نماینده این جریان، نقش فعالی در این زمینه داشته است. بنابراین، با بررسی دیدگاه‎های او می‎توان به بن‌مایه‎های گفتمان سنت‎گرایان ایدئولوژیک دست یافت. هدف این پژوهش، بررسی نوع نگاه نصیری به‎عنوان نماینده جریان فکری سنت‎گرایان ایدئولوژیک به الگوی توسعه مدرن و پیامدهایی این رویکرد برای برنامه‎های توسعه و سیاستگذاری فرهنگی است. از این‎رو، با روش مطالعه موردی می‎کوشد به این سوال پاسخ دهد که مهم‌ترین مبانی سنت‎گرایان ایدئولوژیک در رابطه با توسعه مدرن چیست و این رویکرد چه پیامدهایی برای برنامه‎های توسعه و سیاستگذاری فرهنگی دارد؟ رویکرد سنت‎گرایان ایدئولوژیک بر مبنای نفی کلی توسعه مدرن، ردّ نوظهورها، جدال معرفتی با توسعه، استناد به توقیفی بودن و دفاع از ارزش‌های سنتی و اسلامی بازنمایی شده است. در این گفتمان، توسعه‎خواهی به‎شیوه غربی نه تنها محلی از اعراب ندارد بلکه توسعه به‎شیوه اسلامی نیز جایگاهی ندارد؛ چون بنابر دیدگاه‎های سنتی نماینده این جریان، ماهیت توسعه، غربی است و با منطق اسلامی ناسازگار است. این دیدگاه‎ها، موضع انفعالی را به پیش می‎کشد که باید به انتظار آینده‎ای نشست که نوسازی آن مبتنی بر بازگشت به سنت است. این گفتمان به‎رغم تاکید بر ارزش‎های مثبت، نظر بدیلی برای الگوی توسعه ارائه نداده و برای رویارویی با مشکلات فعلی سیاستگذاری فرهنگی کشور فاقد بن‎مایه ایجابی است که بتوان از آن بهره‎برداری عملی کرد.

منابع مشابه

بررسی تطبیقی سیاستگذاری فرهنگی در کشورهای اسلامی؛ مورد مطالعه: ترکیه و مصر

سیاستگذاری فرهنگی را می‌توان از رسالت‌های خطیر حاکمیتی دانست که امروز به عنوان یک حوزه دانشی نیز مطرح شده و در مجامع علمی و پژوهشی مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود باید گفت این حوزه علمی ومدیریتی، به نسبت حوزه دانشی مدیریت راهبردی و حتی حوزه سیاستگذاری عمومی، جوان‌تر و به همان نسبت نیز نحیف‌تر است. یکی از اقدامات برای ترمیم این خلاء حیاتی در جمهوری اسلامی ایران، بررسی تجارب سایر کشورها به ...

متن کامل

ریشه‌های فرهنگی و ایدئولوژیک سیاست خارجی چین

چکیده متغیرهای فرهنگ و ایدئولوژی در تحلیل جهت‌گیری‌های سیاست خارجی چین کم‌تر به چشم می‌خورد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: سیاست خارجی چین تا چه حد تحت تأثیر ملاحظات فرهنگی و ایدئولوژیک آن قرار دارد؟ در پاسخ استدلال شده است که سنت‌های فرهنگی، به‌ویژه آموزه‌های کنفوسیوسی، و علایق ایدئولوژیک مدرن شامل ناسیونالیسم و سوسیالیسم هم‌چنان نفوذ چشم‌گیری در هدایت سیاست خارجی چین، به‌ویژه در قبال قدر...

متن کامل

بررسی تنوع در سیاستگذاری فرهنگی ایران مطالعه موردی: قانون اساسی و سند نقشه مهندسی فرهنگی

خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در جامعه اسلامی ایرانی، علاوه‌بر آنکه باید برگرفته از آموزه‌های اسلامی باشد؛ باید متناسب با جامعه ایرانی و اقتضائات بومی نیز باشد. از سوی دیگر، ایران مانند بسیاری از کشور‌ها دارای تنوع و گوناگونی‌های قومی- زبانی، دینی- مذهبی و زیستی-جغرافیایی است که باید در سیاست‌گذاری فرهنگی به آن توجه کرد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی این موضوع است که اقتضائات بومی و تنوع‌های موجود در کشور چه ...

متن کامل

مبانی مطالعه تطبیقی سیاستگذاری فرهنگی با محوریت مرجعیت‌ها

در این مقاله ضمن ارایه تعاریفی چند از فرهنگ و نقش آن در اجتماع انسانی، به بررسی نقش و اهمیت مطالعات تطبیقی فرهنگی می‌پردازیم. اگر این گفته مشهور را بپذیریم که «تجربه پدر علم است»، از مطالعات تطبیقی می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین راه­های استفاده  از تجربه در علوم انسانی یاد کرد. در مطالعات تطبیقی می‌توان به موضوعات مختلف با رویکردهای متفاوتی نزدیک شد و یکی از آ­ن‌ها در مطالعه سیاست فرهنگی، اس...

متن کامل

نشانه شناسی ساختارگرا و سیاستگذاری فرهنگی

نشانه‌شناسی ساختارگرا از نشانه‌شناسی به عنوان ابزاری تحلیلی برای بررسی حضور فرهنگ و ایدئولوژی در نمودها و مؤلفه‌های فرهنگی بهره می‌برد. این را می‌توان نقطه تلاقی نشانه‌شناسی ساختارگرا به عنوان یک نظریه فرهنگی با سیاست‌گذاری فرهنگی دانست. نشانه‌شناسی ساختارگرا در زمینه سیاست‌گذاری فرهنگی از امکانات و مزیت‌های نسبی و نیز محدودیت‌ها و نقص‌هایی برخوردار است. تمرکز بر حوزه‌ی فرهنگ به عنوان یک مزیت ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 48

صفحات  135- 166

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023